Sơn Chống Sốt Rét

Nhiều thập niên qua, việc ngăn ngừa muỗi đốt để tránh bị bệnh sốt rét chỉ có hai cách là dùng thuốc xịt muỗi và mùng. Riêng Pilar Mateo, nhà nữ hóa học người Tây ban Nha, lại nghĩ ra một phương pháp tốt hơn. Thật vậy, Bà đã tạo ra những viên thuốc kháng muỗi cực nhỏ hòa quyện vào trong sơn. Những viên thuốc này sẽ tiết ra chất kháng muỗi rất chậm và hiệu quả từ 2 đến 4 năm mà cứ 6 tháng là chúng ta phải phủ thêm một lớp sơn mới. Bà nói: “Dòng sơn này sẽ có thêm công năng như một kháng thể cho nhà cửa và công trình”.

Bà Mateo cho biết đã có lời đề nghị mua lại bản quyền cho phát minh này nhưng Bà đã từ chối. Thay vào đó, Bà đầu tư và mở ra một nhà máy trị giá lên đến 13 triệu USD tại Ghana Châu Phi. Sau nhiều năm sản xuất và tặng sơn cho người nghèo ở Nam Mỹ và Châu Phi, Bà Mateo muốn làm một việc có ý nghĩa hơn trong việc tài trợ cho những nỗ lực nhân đạo. Bà cho rằng: “Vấn đề không phải là muỗi mà là sự nghèo đói”. Sau nhiều thử nghiệm, các nhà khoa học cho rằng lượng thuốc kháng muỗi được tiết ra từ màng sơn sẽ không gây hại đến sức khỏe con người nhưng có thể tiêu diệt được muỗi. Loại sơn diệt muỗi này đã được 15 quốc gia trên thế giới đồng phê chuẩn cho phép sử dụng, trong đó có Tây Ban Nha, Đức và Trung quốc. Bà Mateo đang đợi sự đồng ý của Mỹ và một lời đề nghị của tổ chức Y Tế Thế Giới. Ý tưởng của Bà là sản xuất ra một dòng sơn có công năng diệt muỗi với giá thành như những dòng sơn bình thường. Ông Adriana Costero-Saint Denis, Ủy viên học viện y tế quốc gia cho rằng: “Thật là có ý nghĩa, bởi chúng ta muốn kháng chất tiết ra thật chậm và hiệu quả lâu dài hơn.

Nhìn lại thời gian qua, Bà Mateo chưa từng nghĩ sẽ bỏ cả cuộc đời của mình để nghiên cứu về cách tiêu diệt các côn trùng. Bởi trong lúc đang trình luận án Tiến sĩ hóa học tại Đại học Valencia, Bà đã thực hiện xem xét những công thức sơn tại nhà máy sản xuất sơn của bố Bà, Industrias Quimicas Inesba. Năm 1988, lấy cảm hứng từ một bài báo viết về một bệnh viện tại địa phương bị tàn phá bởi gián, Bà đã chuyển đề tài nghiên cứu của mình sang lãnh vực kiểm soát dịch bệnh cũng như phát triển công nghệ làm ra những viên thuốc kháng muỗi cực nhỏ mà Bà đã được cấp bằng sáng chế năm 1996. Cũng tại thời điểm này, một bác sĩ người Bolivian đã đến thăm trường đại học Valencia. Ông liên lạc với Bà Mateo và nói biết đâu phát minh này sẽ là một phương pháp hữu hiệu để chống lại ký sinh trùng Vinchucas, sinh trùng gây ra một căn bệnh được gọi là Chagas đang hoành hành khắp Châu Mỹ Latin. Mặc dù, Bà chưa bao giờ nghe nói về Chagas, một căn bệnh sẽ gây ra suy tim, các biến chứng tim mạch hay các vấn đề về đường ruột khác. Theo lời mời của vị bác sĩ trên, năm 1998 Bà lên đường đến Bolivia để thử nghiệm phát minh của mình. Qua lần viếng thăm đã cảm hóa lòng yêu mến của bà đối với đất nước này, để từ đó Bà đã chia thời gian sống để cùng xây nhà, sơn nhà với những người dân bản địa trong rừng núi Bolivia và tiến hành các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm. Bà nói: “Chúng tôi đã dành trọn thời gian để nghiên cứu về thuốc men và dịch bệnh, đây là vấn đề hệ trọng áp đặt lên nửa hành tinh của chúng ta”.

Trong thời gian qua, Bà Mateo đã dùng khoảng 6 triệu USD của gia đình và 12 triệu USD của một tổ chức phi lợi nhuận nhằm phục vụ cho việc nghiên cứu, tổ chức các chương trình huấn luyện về y tế và sơn cho hơn 8000 căn nhà tại Châu Mỹ Latin và Châu Phi. Theo Patrick Kachur, Trưởng Trung Tâm nghiên cứu kiểm soát và ngăn ngừa bệnh sốt rét tại Atlanta cho biết các cơ quan y tế thế giới đang ngày càng tiếp nhận nhiều hơn các công nghệ có thể giúp chống lại các côn trùng một cách hiệu quả hơn. Phát minh của Bà Mateo là một phương pháp kháng trùng mới, độc đáo được đặc chế từ các nguyên vật liệu được cung cấp bởi các tập đoàn hóa chất lớn của thế giới như BASF, Bayer và Dow. Điểm nổi bật ở đây là các viên thuốc có chứa kháng chất sẽ hòa quyện vào sơn mà công năng vẫn đạt hiệu quả. Trong khi đó với phương pháp truyền thống, khi hòa tan kháng chất vào trong sơn thì chúng sẽ mất hết hiệu quả. Một điều quan trọng khác nữa là giúp cắt giảm lượng thuốc diệt trùng xuống đáng kể.

Theo ông Tom McLean, CEO của Hiệp hội kiểm soát dịch bệnh từ côn trùng tại Liverpool thuộc hội từ thiện của Bill & Melinda Gates nói rằng đây quả là một thử thách cho những nhà sản xuất thuốc côn trùng có được sự đầu tư chống lại những vấn nạn về sức khỏe của thế giới bởi vì lợi nhuận của nó là tương đối ít ỏi. “Thị trường thuốc trừ côn trùng chống lại bệnh sốt rét và sốt xuất huyết quá nhỏ so với thị trường sản xuất những mặt hàng thân thiện môi trường cho ngành công nghiệp. Những hãng thuốc diệt trừ côn trùng đang gặp khó khăn trong kinh doanh sao cho có lãi và phải nghiên cứu để tìm ra những giải pháp kiểm soát dịch bệnh”. Bà Mateo đã có chương trình hợp tác với Công ty Mỹ để phân phối loại sơn này trên toàn cầu với tên gọi Inesfly. Chồng Bà nói rằng: “Cô ấy thường tìm thấy những dự án cần thực hiện vào nữa đêm, Mateo cũng đã ra mắt một loại dầu gội chống côn trùng tại Âu Châu”. Đối tác của Bà tại Accra Châu Phi đã lên kế hoạch tuyển dụng 500 nhân viên tại Ghana để bán loại sơn này trên toàn thế giới. Theo lời của Alegandro, CEO của quỹ đầu tư Ghana: “Việc sản xuất sơn bên ngoài Tây Ban Nha sẽ có ưu điểm là làm giảm giá thành xuống một cách đáng kể. Điều này có thể giúp dòng sơn tiếp cận rộng rãi đến với mọi người. Sơn chống côn trùng không những có giá thành như các loại sơn bình thường khác mà còn giúp người sử dụng tránh bị bệnh sốt rét”.

Thuốc diệt côn trùng truyền thống không giết được trứng và ấu trùng của chúng nhưng loại sơn chống sốt rét này có thể làm được việc đó. Công ty khẳng định rằng sơn Inesfly có thể sử dụng được cho nội thất lẫn ngoại thất. Tuy nhiên, nó chỉ có hiệu quả từ hai đến bốn năm. Công ty cũng cho hay là không có một báo cáo nào cho thấy sự thiệt hại về môi trường cũng như gây ảnh hưởng đến sức khỏe của con người từ dòng sơn Inesfly này. Theo tờ New York Times, sơn Inesfly đã ngăn chặn được dịch bệnh ở ngôi làng Bolivia. Gần đây tại châu Phi, Cơ quan Bảo vệ Môi trường cùng với những tổ chức có thẩm quyền ở Ghana đã Công nhận sơn Inesfly vừa hiệu quả lại vừa an toàn trong việc tiêu diệt muỗi và các côn trùng. Ông Javier Lucientes Curdi, một nhà nghiên cứu về ký sinh trùng tại Đại học Zaragoza ở Tây Ban Nha hiện đang đánh giá các sản phẩm ở châu Phi, nói rằng: “Inesfly làm thay đổi hiểu biết của chúng ta về sự truyền bệnh từ ký sinh trùng và phương pháp ngăn ngừa nó”. Với sự hỗ trợ của hãng sơn Inesba, Bà Mateo đang trong quá trình xây dựng một nhà máy sản xuất sơn trị giá 13 triệu $ ở châu Phi, dự kiến tháng giêng năm 2013 sẽ đi vào hoạt động.